Congenitale handafwijkingen

Wat zijn congenitale handafwijkingen?

Er zijn veel verschillende handafwijkingen. In ons land zijn een aantal centra op congenitale handproblematiek gespecialiseerd. Hier gaat het vaak om complexe en/of gecombineerde handafwijkingen. Vaak is een behandeling door ervaren handchirurgen, met een multidisciplinair team van belang. Indien het een minder complexe behandeling betreft kan een (na-)behandeling ook in een ander ziekenhuis plaatsvinden. Soms worden er patiënten doorverwezen uit de gespecialiseerde centra voor vervolgbehandeling in de thuisomgeving.

Wat zijn de symptomen?

De meest voorkomende afwijkingen zijn:

Syndactylie:

2 Of meerdere met elkaar vergroeide vingers. De vergroeiing kan incompleet of compleet zijn. Indien ook het bot vergroeid is, is er sprake van een complexe syndactylie.

Camptodactylie:

Bij camptodactylie is er een verstoring in balans tussen de buig- en strekpezen waardoor er een flexiestand in het PIP ontstaat. Meestal uit zich deze aandoening in dig 5, het kan echter in meerdere vingers zichtbaar zijn. Het komt voor bij jonge kinderen, bij een kleinere groep komt het pas tot uiting na de groeispurt in de pubertijd.

Clinodactylie:

Deze aangeboren afwijking geeft een zijwaartse kromstand van in de meeste gevallen het DIP gewricht. Meestal betreft het dig 5 beiderzijds. Het betreft vaak een cosmetisch probleem, echter een forse scheefstand kan ook functioneel problemen opleveren.

Waar kunt u terecht?

Klik hier

Behandelmogelijkheden

Syndactylie:

Op de leeftijd vanaf 12 maanden wordt over het algemeen geopereerd. Op latere leeftijd kan het zijn dat er nog kleine correcties worden uitgevoerd.

Camptodactylie:

Als een conservatieve behandeling te weinig resultaat geeft kan tot operatief ingrijpen worden besloten. Afhankelijk van de betrokken structuren zal er worden besloten welke operatieve ingreep dient te worden toegepast, bv: huidverlenging/-transplantaat, tenolyse gewrichtskapsel.

Clinodactylie:

Ook hier wordt operatief gehandeld als conservatief geen/te weinig effect heeft. Er moet dan sprake zijn van een forse scheefstand. Een osteotomie, capsulotomie of arthrodese behoren tot de mogelijke ingrepen.

Handtherapie

Syndactylie:

Het kan zijn dat er kortdurend een beschermend spalkje post operatief wordt gemaakt.
Daarna is handtherapie is vaak niet nodig. Aangezien een kind op jonge leeftijd wordt geopereerd, zal het door te spelen de hand weer spontaan gaan gebruiken.

Camptodactylie:

De conservatieve behandeling bestaat vnl. uit spalktherapie, als in de vinger(PIP) een flexiecontractuur dreigt te ontstaan. Er wordt een spalkje gemaakt om de balans in de vinger te herstellen. Het draagadvies wordt op maat gegeven. Tijdens de draagperiode zal er regelmatig controle bij de handtherapeut plaatsvinden. Vaak is het belangrijk om de spalk nog een tijd te continueren om terugval tegen te gaan, al dan niet gecombineerd met oefentherapie. In een periode van groei kan het nodig zijn de behandeling te herhalen.

Clinodactylie:

Ook hier wordt op jonge leeftijd begonnen met corrigerende spalkbehandeling. Het verloop is vergelijkbaar met de behandeling bij camptodactylie.

Duur

De duur van een conservatieve behandeling is afhankelijk van de aanwezige functiebeperking in de aangedane structuren en eventuele disbalans in de mobiliteit. Bij operatief ingrijpen is de behandelingsduur afhankelijk van de gekozen interventie. Indien gekozen wordt voor een arthrodese is de duur afhankelijk van de consolidatie. Bij een tenolyse/capsulotomie zal therapie intensiever zijn nodig zijn om adhaesiolyse te voorkomen. Bij een huidverlenging/transplantaat zal de duur worden bepaald als de herwonnen lengte van de structuur definitief is.

Samenwerking artsen

De verwijzing vanuit de huisarts zal ten allen tijde gericht moeten zijn aan de specialist, hij bepaald of er conservatief of operatief ingegrepen wordt. Terugkoppeling vindt zo nodig plaats binnen de behandelteams.
Indien een patiënt wordt doorverwezen door een gespecialiseerde kliniek vindt er altijd overleg met de revalidatiearts plaats. Hij neemt de coördinerende rol over.

Deelnemende handpraktijken