Ten gevolge van een trauma of ongeval kan er een fors letsel aan de hand ontstaan. In eerste instantie wordt geprobeerd de vinger of hand zoveel mogelijk te behouden of te reconstrueren. Wanneer er teveel schade is aan de weke delen en botten of wanneer de bloedvoorziening niet voldoende intact is, kan het noodzakelijk zijn om een (deel van de ) vinger of hand operatief te verwijderen. Wanneer er een amputatie heeft plaatsgevonden aan één vinger, heeft dit gevolgen voor het functioneren van de gehele hand. Deels komt dit door de onderlinge verbindingen in de anatomie, maar ook doordat de patiënt moet wennen aan het anders functioneren met zijn hand. Een amputatie kan zowel fysiek als psychisch grote gevolgen hebben voor de persoon.
Vinger/hand amputatie
Waar kunt u terecht?
Behandel-
mogelijkheden
mogelijkheden
De behandeling is in eerste instantie gericht op wondgenezing en op het behouden van de mobiliteit van de nog aanwezige vingers en pols. Daarnaast zal de therapie zich richten op het functioneren met de veranderde handfunctie in het dagelijks leven. Wanneer er sprake is van fantoompijn of fantoomsensaties kan spiegeltherapie worden toegepast. Zowel kort na de operatie als op de langere termijn kan er verandering van sensibiliteit ervaren worden. Dit is een aandachtspunt tijdens de behandeling.
Ten aanzien van de cosmetische wensen bestaat er een mogelijkheid voor een zogenoemde epithese of prothese. Een epithese is een verlenging van de vinger, die door de orthopedisch instrumentmaker gemaakt wordt en die zeer veel gelijkenis vertoont met een vinger. Functioneel gezien kan deze epithese als meerwaarde hebben dat het vastpakken van een voorwerp makkelijker wordt. Wanneer dig 3 of dig 4 geamputeerd is, komt het regelmatig voor dat de patiënt fors krachtverlies ervaart en hinder ondervindt bij het grijpen van voorwerpen met de nog aanwezige vingers. In deze situaties wordt er soms een handversmalling overwogen, waarbij de metacarpale van de betreffende rij (van dig 3 of 4) worden verwijderd en de nog aanwezige metacarpalia naar elkaar toe worden gebracht. Dit is een uitgebreide ingreep die samen met de plastisch chirurg wordt overwogen. Bij fors letsel kan het voorkomen dat de hele hand geamputeerd moet worden. Zowel het adviseren over de diverse protheses als de training kan tijdens de behandeling plaatsvinden.
Handtherapie
In de eerste fase is het , naast wondgenezing, van groot belang om de mobiliteit van de aanwezige vingers te behouden en verklevingen te voorkomen. Gezien de complexiteit van het letsel, en de noodzaak tot vroege interventie, heeft het inschakelen van een gespecialiseerde therapeut een belangrijke meerwaarde. Door de handtherapeut al in een vroeg stadium in te schakelen kunnen complicaties op de lange termijn voorkomen/ verminderd worden. In een latere fase heeft de therapeut een adviserende rol ten aanzien van de epithese- of prothesemogelijkheden. Hiervoor is nauwe samenwerking met de orthopedisch instrumentenmaker noodzakelijk.
Duur
Afhankelijk van de ernst en lokalisatie van het letsel zal de behandeling veelal meerdere maanden in beslag nemen. De wondgenezing is hierbij de meest bepalende factor, aangezien dit een voorwaarde is voor verdere interventies. De progressie tijdens de behandeling wordt bepaald aan de hand van het klinische herstel en kan daarbij per persoon variëren.
Samenwerking artsen
Tussen de handtherapeut en de traumachirurg of plastische chirurg is nauwe samenwerking noodzakelijk en er zullen ook regelmatig gezamenlijke controles plaatsvinden.